Dakikası dakikasına planlanmış bir günlük yaşamı olmasına rağmen, girişimcilikten milyarderliğe yükselen Bill Gates her hafta bir kitap okuyor.
Bir kısmının roman olmasının yanında, bu kitaplar genellikle kendisinin ilgi duyduğu ve yaptığı işle ilgili olan; ulusların nasıl gelişebileceği, bir kurumun nasıl yönetileceği ve toplumların nasıl yararlı bir biçimde değişip gelişebileceği gibi kurgu dışı eserler.
Beş yıl boyunca bu konudaki anlatımlarından, hakkında en olumlu görüşler sunduğu 10 kitap The Time tarafından listelendi. Ne var ki bu kitapların çok azı Türkçeye çevrilmiş:
Dansla İşe Gitmek: Efsane Yatırımcıya Dair Her Şey, 1966-2012 / Tap Dancing to Work: Warren Buffett on Everything, 1966-2012 (Carol J. Loomis)
Warren Buffett ve Bill Gates’in birçok kişinin de bildiği üzere yakın bir dostlukları vardı. Birbirlerine kitaplar önerip, beraber yardım kampanyalarına imza attılar.
Fortune dergisi muhabiri Carol J. Loomis tarafından hazırlanan ve Buffett’in kendi yazdığı veya onun hakkında yazılmış makaleler ve yazıların derlemesi niteliğinde olan “Dansla İşe Gitmek” kitabının Bill Gates tarafından beğenilmesi pek de şaşırtıcı değil.
Gates kitabı başından sonuna okuyan herkesin iki düşünceyle baş başa kalacağını söylüyor: bunlardan birincisi Warren’nin kendi felsefesini ve yatırım prensiplerini uygulamakta kariyeri boyunca başarılı olduğu, ikincisi ise yaptığı işi ve piyasayı eşsiz bir şekilde analiz edip anladığı.
Buffett’in zihninden geçenleri kavramak Bill Gates’in deyimiyle “zamanınızı ayırmanıza kesinlikle değecek”.
Making the Modern World: Materials and Dematerializaton (Vaclav Smil)
Gates, en sevdiği yazarın enerji ve yenilikler hakkında önemli yazılar kaleme alan çevrebilim profesörü Vaclav Smil olduğunu belirtiyor. Smil’in en yeni kitabı “Making the Modern World”, Gates’i derin düşüncelere itmiş. Gates kitabı “Size sıkıcı gelebilir fakat hammadde konusu -ne kadar kullandığımız ve ne kadarına ihtiyacımız olduğu- dünyanın en yoksul insanlarının hayatlarını yoluna koymasını sağlamada anahtar rol üstleniyor. Son 100 yılda ABD veya diğer zengin ülkelerdeki yaşam kalitesinin şaşırtıcı artışını düşünün. Aynı durumun önümüzdeki 50 yılda bütün insanlık için geçerli olmasını istiyoruz” şeklinde yorumluyor.
Nereye gittiğimizi bilmek için önceden nerede olduğumuzu bilmemiz gerektiğini söyleyen Gates, Smil’i okumanın bunu anlamanın en iyi yollarından biri olduğunu belirtiyor.
Altıncı Yok Oluş / The Sixth Extinction: An Unnatural History (Elizabeth Kolbert)
Bugünün dünya tarihinin bir parçası olduğunu unutmak kolay olabilir. Gates’e göre Elizabeth Kolbert’in yeni kitabı “Altıncı Yok Oluş” bu yanlışın giderilmesine katkıda bulunuyor.
Gates, birçok incelemesinde ifade ettiği kaygıyı “İnsanlar büyük yollar yapmak, diğer canlıları yaşam alanlarının dışına çıkmaya zorlamak, haddinden fazla balıkçılık yapmak, okyanusları zehirlemek ve nehirlerin kimyasal yapısını bozmak gibi birçok şekilde dünyaya zarar veriyor” cümleleriyle yineliyor ve ekliyor: “Doğa bilimciler dünya tarihi boyunca 5 nesil tükenme vakasının gerçekleştiğini söylüyor ve Kolbert insanların altıncı bir vakaya sebep olacağına dair inandırıcı bir sav sunuyor.”
Stress Test: Reflections on Financial Crises (Tim Geithner)
Microsoft’un CEO’su olmak Gates’i ölçülemez bir karmaşıklığın merkezine doğru itti. Timothy Geithner’in ABD Hazine Bakanı olması benzer deneyimleri yaşamasına ve ekonomik kriz sırasında sistemin çöküşüne çok yakından şahit olmasına zemin hazırladı.
“Geithner küresel ekonomik krizle, iç ve dış eleştirilerle ve ailesine ilgi gösterememesinin suçluluğuyla mücadele edişini anlatan detaylı bir tablo çiziyor. Ekonomik krizle mücadele etmenin politik yüzü daima tatsız olacak, fakat toplumun bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olması önemli.”
The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined (Steven Pinker)
Biliş bilimci Steven Pinker, kitabında tarihin en tartışmalı konusu olan şiddeti ele alıyor. Gates, kitabın okuduğu en önemli kitaplardan biri olduğunu belirtiyor ve ekliyor, “Pinker insanların tarih boyunca saldırganlığını yitirip uysallaştığını öne sürüyor”. Gates aynı zamanda bunun hayal gücünden çıkma bir varsayım olmadığını, kendi insani yardım çalışmalarını etkilediğini ve onu kuruluşunun planları hakkında düşünmeye ittiğini dile getiriyor.
The Man Who Fed the World (Leon Hesser)
Gates, birçok insanın açlıktan ölmesini önleyen Yeşil Devrim’i başlatan, rahmetli biyolog ve yardımsever Normal Borlaug ile görüşemediği için üzüntü duyuyor.
“Çoğu insanın varlığından bile haberdar olmadığı Borlaug, büyük olasılıkla günümüze kadar en çok hayat kurtaran kişi. Tahminlere göre yeni tohum çeşitleri bir milyar insanı açlıktan ölmekten kurtardı.”
Borlaug, Gates için dünya çapında önemli bir işin altından başarıyla kalkmanın timsali idi. Gates Borlaug’u şu sözlerle tanımlıyor: “Borlaug türünün tek örneğiydi; laboratuvarda olduğu kadar, genç bilim insanlarına akıl hocalığı yapmakta ve inatçı bürokratlar ve üst düzey yetkilileri razı etmekte de oldukça yetenekliydi.”
Business Adventures: Twelve Classic Tales from the World of Wall Street (John Brooks)
Bill Gates 1991 senesinde, Buffett’e en sevdiği kitabın ne olduğunu sordu. Buffett ise cevaben John Brooks’un New York’ta geçen hikâyelerinin derlemesi olan “Business Adventures”in elindeki kopyasını gönderdi.
Hikâyeler yaklaşık 50 yıl öncesine ait olsa da, “Business Adventures” Gates’in çok sevdiği bir kitap olarak kalmaya devam ediyor.
Gates kitabın kazançlı bir iş yürütmenin gerekliliklerinin sabit kalacağının bir hatırlatıcısı olduğunu ifade ediyor. “Öncelikle her iş girişiminde insan faktörü mevcuttur. Mükemmel bir ürününüzün, üretim planınızın ve pazarlama sahanızın olup olmaması önemli değildir, daima işleri yönetmesi ve planları uygulaması için doğru insanlara ihtiyaç duyarsınız.”
The Bully Pulpit: Theodore Roosevelt, William Howard Taft, and the Golden Age of Journalism (Doris Kearns Goodwin)
Herkes gibi Bill Gates de Theodore Roosevelt’in ülkedeki zenginler ve yoksullar arasındaki ayrımcılığı zayıflatması ve park sistemi getirmesi gibi eylemlerle toplumu etkilemesine ilgi duyuyor ve Goodwin’in biyografik eserinde başkanlığın toplumsal değişikliği anlamada bir objektif görevi görmesini takdir ediyor.
Eleştirisinde “Toplumsal değişim nasıl gerçekleşir?” diye soran Gates “Roosevelt, McClure’s gibi yayın kuruluşlarında görev yapan gazetecilerin, halkın değişime olan isteğini tetiklemesinde dek, pek de başarılı sayılmazdı” ifadesini kullanıyor.
Rosie Projesi / The Rosie Project: A Novel (Graeme Simsion)
Gates çok fazla kurgusal kitap eleştirisi yapmaz fakat eşinin önerdiği “The Rosie Project”ten tuhaf bir şekilde etkilendiği söylenebilir.
Gates, kitap hakkında “Zaman zaman aşırı mantıklı davranan herhangi biri; romanın ana kahramanı olan ve evlenmek için kendine bir eş arayan Asperger sendromlu genetik profesöründe kendini bulabilir” şeklinde yazıyor. Eşi Melinda’nın onun ana kahramanın günlük programını en iyi şekilde ayarlama konusundaki takıntısını takdir edebileceğini söylediğini ve haklı çıktığını belirtiyor.
Gates’in yorumuna göre kitap, tek oturuşta okunabilecek kadar eğlenceli, zekice ve canlı.
On Immunity (Eula Biss)
Bilimin aşıları insanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olarak görmesine rağmen, iyi bir fikir olup olmadıklarına dair süregelen tartışma günümüzde de geçerliğini koruyor.
Makale yazarı Eula Biss, “On Immunity” adlı kitabında bu savı detaylıca inceliyor. “Biss edebi analiz, felsefe ve bilimi Amerikan toplumu arasında hızlıca yayılmakta olan yalan yanlış söylemleri irdelemek için kullanıyor” ifadesini kullanan Gates, Eula Biss’in bu çalışmayla akademik sebeplerden ziyade annelik rolü adına ilgilendiğini dile getiriyor.
Kaynak: Time
